Zetelrovers
30 november 2016
De Nederland Leest-mini-wereldtournee van Anna Levander zit er weer op. Een maand lang stond het eerste deel van onze trilogie Morten centraal tijdens deze grootste CPNB-campagne. We gingen in de weekeinden kriskras door het land om lezingen te geven in bibliotheken en met het publiek te discussiëren over democratie.
Het publiek was wat ouder, maar zeer geïnteresseerd. Hoe werkt het nu in Den Haag met de achterkamertjes? Gaat het echt zo als jullie beschrijven? Ze smulden vooral van de anekdotes over lekken, reputatie-schade, de spindoctors, wagging the dog en wurgende fractiediscipline.
Opvallend was dat op al die middagen en avonden men zich het meest opwond over de zogeheten zetelrovers: de fractieleden die zich afsplitsen en een eigen partij beginnen, terwijl ze op eigen kracht nooit de Tweede Kamer zouden zijn ingekomen. Een weeffout in het systeem, want zo is het nu (nog) geregeld. De kiezer walgt er van. DENK, Bontes en Van Klaveren, Norbert Klein, Jacques Monasch, het maakt niet uit van welke partij de zetel is geroofd, het volk moet er gewoon niets van hebben.
Een andere grote ergernis was het gebrek aan dualisme: coalitiepartijen die kritiekloos instemmen met wetten die in de formatie tijdens een potje kwartetten zijn uitgeruild. De kiezers zijn niet gek. Ze vinden dat er met hun stem is gesold. Een stevig parlement en meer dualisme zou de kloof tussen burger en politiek kunnen verkleinen. Ook een grote ergernis: het Oekraïne-referendum. Niemand begrijpt dat een wet die door de Tweede Kamer is aangenomen kan worden verworpen door een minderheid van kiezers, terwijl het parlement door 68 procent van de kiezers is gekozen.
Als ik lijsttrekker was, zou ik wat vaker een lezing geven in de bibliotheek. Aangezien ze allemaal zo’n beetje recent een boek hebben gepubliceerd, is het misschien een goed idee om ermee op bieb-tournee te gaan. Daar zitten de mensen die niet alleen maar boos zijn, maar ook politiek geëngageerd. Natuurlijk zullen ze (terecht) vragen of de bezuinigingen op bibliotheken kunnen worden teruggedraaid.
Ons viel op dat het voor veel ouderen een belangrijke ontmoetingsplek is, waar ze de krant lezen, een kop koffie drinken en een praatje met elkaar maken. In Leiderdorp spraken we een vrouw voor wie de bieb nog haar enige sociale contact is: en die hele bibliotheek dreigt door de gemeente te worden wegbezuinigd, zodat ze in één keer hun taakstelling van twee ton halen. Wat een treurig beleid.
Boekblad interviewde ons over de afgelopen maand. Dat interview is hier te lezen. Ik vond de nieuwe opzet van Nederland Leest, met drie gratis boeken rond een thema, interessant. Het zal mij benieuwen of de CPNB daar volgend jaar nog overheen kan.
